Kiliziya Gatulika yorohereje abatandukanye n'abo bashakanye bifuza kwishakanira n'abandi

Byinshi mu bitangazamakuru mpuzamahanga, byakomeje kugaruka kuri iyi nkuru bigaragara ko ari ikintu kidasanzwe muri Kiliziya Gaturika, ndetse ibiro ntaramakuru by’Abongereza byo bigaragaza ko izi ari impinduka zikomeye cyane mu mategeko yo muri iyi kiliziya mu myaka 250 ishize, uhereye ku gihe cya Papa Benedigito wa XIV, wayoboye intama za Kiliziya kuva mu mwaka w’ 1740 kugeza mu mwaka w’1758.

Umushumba wa Kiliziya Gatulika yasabye ko abatandukanye n'abo bashakanye bakongera gushaka bakwiye kwakirwa muri Kiliziya

Ubusanzwe muri Kiliziya Gaturika, mu gihe umugabo cyangwa umugore atandukanye byemewe n’amategeko n’uwo bashakanye hanyuma akongera gushaka undi mugabo cyangwa undi mugore bagasezerana mu mategeko, Kiliziya yo ikomeza kumufata nk’umufasha wa w’uwo bashakanye mbere kandi ikamufata nk’uwatatiye isakaramentu ryo gushyingirwa, kuko Kiliziya yemera gushyingira umuntu bwa kabiri ari uko uwo bashyingiranywe bwa mbere atakiriho. Iyo kandi umuyoboke wa Kiliziya atandukanye n’uwo bashyingiranywe agashakana n’undi, ntabwo aba yemerewe kongera guhabwa amasakaramentu kuko aba yarishe amasezerano yo gushyingirwa, aho aba yarasezeranye kuzabana akaramata n’uwo bashakanye, bagatandukanywa gusa n’urupfu. Nyamara kuri iyi ngingo, Papa Francis yasabye abepisikopi kujya biga kandi bakadohorera abatandukanye n’abo bashakanye nyuma bakishakira abandi, hakanarebwa impamvu zaba zarabibateye.

Papa Francis avuga ko gusesa isakaramentu ryo gushyingirwa ku bashakanye bigomba kujya byoroshywa hashingiwe ku mpamvu ziba zatumye abashakanye batekereza gutandukana, hanyuma Kiliziya ikemeza niba yambura agaciro ugushyingirwa kwabo, bitewe n’impamvu z’ubushake bwabo bwite cyangwa ibindi bibazo byatuma bafata icyo cyemezo. Ibi ngo yabifasheho icyemezo, mu rwego rwo kwirinda ko hari abayoboke baheranwa n’icuraburindi no kubohwa imitima kubera kwangirwa ubutane hagati yabo n’abo bananiranywe.

Papa Francis ni umwe mu bantu bubashwe cyane ku isi. Aha hari kumwe na Perezida Obama muri Werurwe 2014

Ibi kandi Papa Francis yabivuze nyuma y’icyumweru atangaje ko abagore bakuyemo inda bakwiye kugirirwa impuhwe, iki nacyo kikaba ari ikimenyetso cyerekana ko Kiliziya gaturika yaba igenda yoroshya amategeko agenda abayoboke bayo, inoroshya ingaruka n’ibihano bashobora guhabwa n’ubuyobozi bwa Kiliziya. Uyu mushumba wa Kiliziya Gaturika ukomoka muri Argentine, yagiye yerekana kenshi ko Kiliziya igomba kujya igira impuhwe ikumva abayoboke bayo baba baboshywe n’amategeko yayo.

Kiliziya Gaturika mu Rwanda yo ibivugaho iki?

Mu kiganiro Umunyamakuru wa Inyarwanda.com yagiranye na Musenyeri Smaragde Mbonyintege, Umushumba wa Diyosezi ya Kabgayi akaba n’umuvugizi wa Kiliziya Gaturika mu Rwanda, yagarutse ku byatangajwe na Papa, aho avuga ko papa atigeze yemeza bya burundu ko abashakanye bagatandukana bajya basezeranywa bwa kabiri, ariko yemera ko hari inama izabyigaho ikagira ibyemezo ntakuka izafata.

Musenyeri Smaragde Mbonyintege, aha yari kumwe na Perezida Paul Kagame

Musenyeri Smaragde Mbonyintege ati: “Ntabwo yavuze ko byemewe, yavuze ko batagomba kuba ibicibwa, ko ari nabo abayoboke bacu bagomba kwakirwa... Ahubwo abantu bategereza, hari inama izahuza abepisikopi bahagarariye abandi mu kwezi gutaha izaba yiga ku muryango, ni inama iba buri myaka ibiri, bakazumva imyanzuro izavamo.”

Musenyeri Smaragde, akomeza avuga ko Kiliziya itasaba abantu ngo bakomeze bihambire kubo bashakanye kuko hari n’ababa bashaka kwicana cyangwa bafitanye ibindi bibazo bikomeye, bityo abatandukanye n’abo bashakanye bakaba badakwiye gufatwa nk’ibicibwa, ariko we akomeza kuvuga ko kugeza ubu ntawemeje ko uwatandukanye n’uwo bashakanye yajya yongera kwemererwa gushakana n’undi mu gihe uwo bashakanye akiriho.