Perezida Kagame yagaragaje imbogamizi ikibangamiye Afurika mu rugamba rwo kurwanya imihindagurikire y’ibihe

Ibi, Umukuru w’Igihugu uri i Baku muri Azerbaijan mu Nama ya COP29 yabitangarije mu Nama ku kurengera Ibidukikije muri Afurika, yayobowe na Perezida wa Congo-Brazzaville, Denis Sassou Nguesso n’Umuyobozi wa Banki Nyafurika Itsura Amajyambere, Dr Akinwumi Adesina.

Gupima umusanzu wa Afurika mu kurengera ibidukikije, ni imwe mu ngingo yagarutsweho mu nama yari iyobowe na Perezida wa Congo-Brazaville, Denis Sassou Nguesso n’Umuyobozi wa Banki Nyafurika Itsura Amajyambere, Dr Akinwumi Adesina.

Muri iyi nama, Perezida Kagame yagaragaje ko imwe mu ntego Umugabane wa Afurika userukanye muri iyi nama ya COP29 ari ugukomeza kugira uruhare mu guhangana n'imihindagurikire y’ibihe, n’ubwo ikibazo cyo kubura ubushobozi bujyanye n’amafaranga yo gushora mu mishinga yo kurengera ibidukikije bikiri imbogamizi ikomeye.

Umukuru w'Igihugu kandi yavuze ko Umugabane wa Afurika mu bigaragara ugira uruhare ruto mu kugira ibyuka bihumanya ikirere, bityo ko hakenewe inkunga yo kurushaho kubungabunga ko ibyo bike byagabanuka nk'uruhare mu guhangana n'imihindagurikire y'ibihe.

Usibye iyi nama kandi Perezida Paul Kagame yahuye na mugenzi we wa Azerbaijani, Ilham Aliyev ndetse banagirana ibiganiro byibanze ahanini ku guteza imbere urwego rw'ishoramari n'ubucuruzi muri rusange.

Mu minsi ishize hatangajwe ko Leta y’u Rwanda yateguye miliyari 580 Frw zigiye gukoreshwa mu kubungabunga ibidukikije no kurwanya n’imihindagurikire y’ibihe nk’imwe mu nkingi mwamba u Rwanda ruri gushyira mu bikorwa, kugira ngo mu 2030 ruzabe rwarageze ku ntego yarwo yo kugabanya byibuze 38% by’imyuka yose rwohereza mu kirere, bingana na toni miliyoni 4,6.

Ibikorwa bigamije guhangana n’ingaruka z’imihindagurikire y’ibihe byihariye 10% by’ingengo y’imari ya 2024/2025 yose.

Ni amafaranga azakoreshwa binyuze muri minisiteri zitandukanye. Ni ukuvuga ko buri minisiteri cyangwa urwego rwa leta runaka mu ngengo y’imari rwagenewe, harimo n’amafaranga yo kurengera ibidukikije no guhangana n’ibibazo by’ihindagurika ry’ibihe.

Nibura 43% by’ingengo y’imari y’umwaka wa 2024/2025 y’ibikorwa bigamije guhangana n’imihindagurikire y’ibihe, bizakoreshwa mu bigabanya ingaruka zayo.

Ni mu gihe 20% izakoreshwa mu bikorwa bigabanya imyuka ihumanya ikirere na ho 37% akoreshwe mu bikorwa bigabanya ingaruka z’imihindagurikire y’ibihe n’ibyuka bihumanya ikirere icyarimwe.

Biteganyijwe ko iyi ngengo y’imari ya miliyari 580 Frw yagenwe mu bikorwa bitandukanye byo kurengera ibidukikije no guhangana n’ihindagurika ry’ibihe, izakomeza kongerwa igere kuri miliyari 631,2 Frw mu 2025/2026 izaba ari, mu 2026/2027 igere kuri miliyari 667,4 Frw.

Perezida Kagame yavuze ko Afurika ifite intego yo gukomeza guhangana n'imihindagurikire y'ibihe