Isi yacu yagiye iturwaho n’ibintu bitandukanye, ndetse abahanga batandukanye mu by’ubumenyi bagize uruhare runini mu guhindura imitekerereze n’imikorere y’abayituye.
Dore bamwe mu bahanga batanu Isi yatakaje, ibikorwa bakoze byahinduye isi, ndetse n’amagambo yatumye imitekerereze yabo ikomeza kubaho kugeza n’uyu munsi:
1. Albert Einstein (1879
– 1955):
Einstein yari umuhanga mu bumenyi, by’umwihariko mu bugenge n’imibare. Yamenyekanye cyane kubera amategeko ya relativity (kubera uburyo ibihe n’ahantu bihinduka bitewe n’umuvuduko), akaba yaragize uruhare mu guhindura uburyo Isi ibona ubumenyi.
Yakoze ubushakashatsi hagati y’umwaka wa
1905 na 1915. Amwe mu magambo ye yamenyekanye cyane harimo ati: "Ubwenge
ntibukuraho ikibazo, ahubwo bugufasha kugikemura."
2. Isaac Newton (1642 –
1727):
Newton ni umwe mu bahanga b'ingenzi mu mateka y'ubumenyi, cyane cyane mu bugenge n’imibare. Yanditse igitabo yise Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica gikubiyemo amategeko atatu y’ubugenge buzwi nka Newton’s Laws of Motion, ndetse n’amategeko agenga imbaraga z’umuriro (gravity).
Yakoze
ibi bikorwa hagati y’umwaka wa 1666 na 1687. Yigeze kuvuga ati: "Imana
iduhaye ubushobozi bwo gukora, ariko ikatwigisha ko turi abakozi b’ibihe
byose."
3. Marie Curie (1867 –
1934):
Marie Curie yari umuhanga mu by’ubutabire n'ubugenge. Ni we muntu wa mbere watwaye ibihembo bibiri bya Nobel, kimwe mu bugenge n’ikindi mu butabire.
Yakoreye ubushakashatsi ku
bitangaza nka radium na polonium, ndetse yagize uruhare runini mu kuvumbura
uburyo bwo kurwanya kanseri. Amagambo ye yamamaye arimo: "Ntidukwiye
gutinya ibintu bishya; dukeneye kwiga uburyo bwo kubikoresha mu bwenge."
4. Stephen Hawking (1942
– 2018):
Hawking yari umuhanga mu by’ubumenyi bw’ikirere n’ubugenge, akaba yarakoze ubushakashatsi ku byerekeye imiyoboro y'ubwenge (singularity theory).
Yanditse igitabo A Brief History of
Time, kivuga ku isi, ibihe, n’imiterere y’ubumenyi bwa relativity. Yakoreye ibi
bikorwa kuva mu 1960 kugeza mu myaka ya 2000. Yigeze kuvuga ati: "Nta
terambere ry’ubwenge ritagirira akamaro isi yose."
5. Charles Darwin (1809 –
1882):
Darwin ni we wavumbuye igitekerezo cya theory of evolution, yerekana uburyo ibinyabuzima bihinduka binyuze mu guhinduka kw’ibidukikije.
Yanditse igitabo On the Origin of Species,
cyahinduye cyane uburyo abantu batekereza ku buzima n’ibinyabuzima. Amagambo ye
azwi arimo: "Abantu bagomba guharanira kwiyongera k'ubwenge."
Umwanditsi: Emmauel
Iyakaremye (@Director_melvin_pro)
TANGA IGITECYEREZO