Kuryama ni kimwe mu bikorwa by’ibanze umuntu akenera mu buzima bwe bwa buri munsi, kandi abahanga bagaragaza ko igihe umuntu amara asinziriye gifite uruhare runini ku buzima bwe bwose, haba ku mubiri ndetse no mu mitekerereze.
Kuba umuntu amara imyaka igera kuri 26 mu buzima bwe bwose asinziriye, bigaragaza akamaro gakomeye k’umwanya w’ibitotsi mu mibereho y’umuntu. Abahanga mu by’ubuzima bw’abantu, basobanura neza impamvu iki gikorwa gifatwa nk’ingenzi kandi kidashobora gusimburwa.
1. Kuki umuntu akenera gusinzira igihe kingana gutya?
Abahanga bavuga ko gusinzira ari uburyo umubiri n’ubwonko bifata igihe cyo kuruhuka no kwisana. Mu gihe umuntu ari maso, umubiri ukoreshwa cyane mu mirimo itandukanye, yaba ari imirimo y’umubiri cyangwa y’imitekerereze. Mu ijoro, igihe cyo gusinzira, ni bwo umubiri uhabwa umwanya wo kuvugurura ingufu, gusana ingingo zangiritse no gusukura ubwonko. Ibi byose ni ingenzi kugira ngo umuntu agire ubuzima bwiza.
2. Ibyiciro byo gusinzira
Ubushakashatsi bugaragaza ko gusinzira bigenda mu byiciro bitandukanye. Hari ibyiciro byitwa “Non-REM sleep” na “REM sleep,” aho buri cyiciro gifite uruhare rukomeye mu buzima bw’umuntu:
Non-REM sleep: Niho umubiri uruhuka, ingingo ziwugize zikavugururwa, ndetse hagakorwa n’akazi ko gukomeza umubiri wose.
REM sleep (Rapid Eye Movement): Iki ni cyo gihe ubwonko bukora cyane mu gutunganya amakuru umuntu yakiriye ku manywa, bikaba n’igihe cy’ingenzi cyo kugira inzozi.
Kubura ibi byiciro uko bikwiye, bishobora kugira ingaruka zikomeye ku buzima bw’umuntu, harimo kugira umunaniro uhoraho, kwibagirwa, cyangwa kugira ibibazo byo mu mitekerereze.
3. Ingaruka zo kubura ibitotsi bihagije
Abahanga bemeza ko umuntu udasinzira bihagije ashobora kugira ingorane nyinshi mu buzima bwe. Bimwe mu bibazo bishobora guterwa no kubura ibitotsi birimo:
Ibibazo by’ubuzima bw’umubiri
Kubura ibitotsi bikwiye bishobora gutera indwara z’umutima, umuvuduko w’amaraso, cyangwa diyabete. Umubiri ukeneye gusinzira kugira ngo usukure ibice bitandukanye nko mu bwonko no mu mitsi.
Ibibazo by’imitekerereze
Kudasinzira bihagije bigira uruhare mu gutera stress, agahinda gakabije (depression), ndetse no gucika intege mu mitekerereze.
Imikorere mibi mu buzima bwa buri munsi
Umuntu utasinzira bihagije aba afite intege nke zo gukora neza imirimo ye. Ibi bishobora kwangiza ubuzima bwe bw’umwuga ndetse n’ubuzima bw’imibanire n’abandi.
4. Icyo abahanga basaba
Abahanga mu by’ubuzima bagaragaza ko kugira ngo umuntu agire ubuzima bwiza, agomba kwita ku gihe cy’ibitotsi bye. By’umwihariko:
Abakuze: Basabwa gusinzira amasaha hagati ya 7 na 9 buri munsi.
Urubyiruko: Rukeneye amasaha hagati ya 8 na 10 yo gusinzira buri munsi.
Abana: Bakeneye amasaha menshi yo gusinzira kuko umubiri wabo uba ugikura, ari hagati ya 10 na 14 buri munsi, bitewe n’ikigero cyabo.
5. Gusinzira neza bitangirira ku mirire n’imyitwarire
Kugira ngo umuntu asinzire neza, abahanga batanga inama zirimo:
Kugira amasaha yagenwe yo kuryama no kubahiriza gahunda yo gusinzira.
Gukoresha ibitanda byiza n’ibikoresho byo gusinzira biruhura umubiri.
Guhagarika gukoresha ibikoresho by’ikoranabuhanga nka telefone na mudasobwa isaha imwe mbere yo kuryama.
Kwirinda ibiribwa bikangura ubwonko cyangwa ibinyobwa birimo caffeine mu masaha akuze yo ku mugoroba.
Umwanzuro
Umwanya umuntu amara asinziriye si igihe gipfa ubusa; ahubwo ni igikorwa gifite agaciro kadasimburwa mu buzima bwe. Kuba umuntu amara imyaka 26 muri 79 cyangwa 80 asinziriye, ni ikimenyetso cy’uko gusinzira ari kimwe mu bikorwa bifasha umuntu kugira ubuzima buzira umuze.
Ni ngombwa ko buri wese yita ku buryo aryama kugira ngo arinde ubuzima bwe bwose, haba ku mubiri cyangwa mu mitekerereze. Gusinzira ni isoko y’ubuzima bwiza nk'uko tubikesha nih.gov.
Umwanditsi:Rose Mary Yadufashije
TANGA IGITECYEREZO