RFL
Kigali

Uwahoze ari Perezida wa Algeria, Abdelaziz Bouteflika yapfuye ku myaka 84 y’amavuko

Yanditswe na: Kwizera jean de Dieu
Taliki:18/09/2021 9:12
0


Abdelaziz Bouteflika wahoze ari Perezida wa Algeria yapfuye afite imyaka 84 nyuma y'uburwayi bw'igihe kirekire.



Abdelaziz Bouteflika yayayoboye Algeria iherereye mu ma jyaruguru y'Afurika mu gihe cy'imyaka hafi 20, yegura muri 2019 nyuma y’uko gushaka kwiyamamariza manda ya gatanu kwe guteje imyigaragambyo ikomeye mu mihanda y'iki gihugu.

Abdelaziz yagize uruhare rukomeye mu ntambara igamije ubwigenge ya Algeria yo mu myaka ya 1950 no mu myaka ya 1960, nuko mu mwaka wa 1999 ubwo Algeria yari ivuye mu ntambara yo gusubiranamo mu gihugu yiciwemo abantu bagera hafi ku 200,000, aba Perezida bisabwe n'ingabo.

Kuva yagira uburwayi bw'imitsi yo mu bwonko mu mwaka wa 2013, ni gake cyane Bouteflika yagaragaye mu ruhame. Ubwo burwayi bwamushegeshe bwagize ingaruka nyinshi ku buzima bwe bwo kuvuga no kugenda. 

Yatangiye politiki hakiri kare!

Nyuma y’uko Algeria yivanye kubukoloni bw'Ubufaransa ikabona ubwigenge mu 1962, yabaye Minisitiri w'ububanyi n'amahanga wa mbere muto mu myaka ku isi afite hagati mu myaka 20, umuhigo ukiriho n'ubu. Uwo mwanya yawumazeho imyaka 16, ndetse yari umunyamuryango wigaragaza mu mikorere w'umuryango w'abibumbye (ONU/UN). Nka Perezida w'inama rusange ya ONU mu 1974, yatumiye uwari umukuru w'Abanye-Palestine Yasser Arafat ngo ageze ijambo ku nama rusange ya ONU, ikintu kitari cyarigeze kibaho mbere.

Abdelaziz yanashimangiye ko Ubushinwa bukwiye kugira intebe muri ONU, ndetse yamagana ubutegetsi bw'ivanguramoko bwa ba nyamucye b'abazungu muri Afurika y'epfo buzwi nka Apartheid. Bivugwa ko ari we wahaye Nelson Mandela, wari ukiri umusore, imyitozo ye ya mbere ya gisirikare. Igice cyo mu myaka ya 1980 Bouteflika yakimaze mu buhungiro, ahunga ibirego bya ruswa nyuma byaje gukurwaho.

Yasubiye mu gihugu cye mu myaka ya 1990 agera ku butegetsi mu 1999 - aba Perezida wa mbere w'umusivile wa Algeria mu myaka irenga mirongo itatu yari ishize. Uyu mugabo wari uzwi nka "Boutef", yashoboye kugeza ku mahoro hagati y'igisirikare n'intagondwa ziyitirira idini ya Islam barimo barwana mu ntambara yo muri icyo gihugu.

Muri 2008, yatangije impinduka mu itegekonshinga rya Algeria yakuyeho igihe ntarengwa cya manda ebyiri kuri perezida , aza kongera gutorwa inshuro ebyiri, n’ubwo hariho ibirego by'uburiganya.

Ubwo mu 2011 habaga imyigaragambyo muri Afurika y'amajyaruguru yamenyekanye nka Arab Spring (Printemps Arabe), Bouteflika yihutiye kongera imfashanyo igenewe abaturage ndetse asoza ibihe bidasanzwe byari bimaze igihe kirekire mu gihugu.

Yagaragaye bwa nyuma mu ruhame muri 2017, hashize imyaka ine arwaye imitsi yo mu bwonko. Icyo gihe yari yatashye inzira ya gariyamoshi inyura munsi y'ubutaka ndetse n'umusigiti wa Ketchaoua wari uherutse kuvugururwa wo mu murwa mukuru Alger. Muri icyo gihe, murumuna we Saïd Bouteflika ni we wabonwaga ko ahanini ari we muyobozi wa Algeria wa nyawe wayoboreraga ahatabonwa.

Ubwo byatangazwaga ko Perezida Bouteflika wari urwaye azongera kwiyamamaza kuri manda ya gatanu muri 2019, mu bice bitandukanye by'igihugu hadutse imyigaragambyo yo kumwamagana.Iyo myigaragambyo yaje gukaza umurego ku rwego rw'igihugu ikajya iba buri cyumweru, bitandukanye n'indi yari yarabaye mbere muri Algeria.

Nyuma y'uko mbere yari yasezeranyije gusubika amatora ndetse akegura ku butegetsi muri uwo mwaka, Bouteflika yaje guhatirwa kwegura.Icyo ni cyo gihe cya nyuma Abanya-Algeria benshi baheruka kubona uyu mugabo wategetse iki gihugu mu gihe cy'imyaka hafi 20.

Inkomoko: BBC






TANGA IGITECYEREZO

Izina ryawe
Email yawe
Andika igitecyerezo




Inyarwanda BACKGROUND