Ese Congo yatera u Rwanda? Icyo amategeko mpuzamahanga avuga

Kuva mu mwaka wa 1945 nyuma y’intambara ya Kabiri y’Isi , UN yashyizeho amategeko agomba kugenga ibihugu byo ku Isi hose ku buryo nta gihugu na kimwe kigomba kurenga kuri ayo mategeko ngo cyishore mu ntambara iyo ariyo yose.

Ku wa 26 Kamena 1945, Umuryango w'Abibumbye(UN) nibwo yashyizeho itegeko ribuza buri gihugu gutera/gushoza intambara ku kindi gihugu nk’uko bikubiye mu ngingo ya 2 igika cya 4.

UN yanashyizeho irengayobora kuri iri tegeko ry’uko Igihugu gishobora kwirwanaho no kurinda ubusugire bwacyo kikishyura uwagiteye nk’uko bikubiye mu ngingo ya 51.

Iri tegeko ryagiyeho nyuma y’uko ibihugu nk'u Buyapani, u Budage, u Butaliyani byarimo bitera ibindi bihugu bikabarwanya. Iri tegeko ryagiyeho ku wa 26 Kamena 1945 hanyuma ritangira gushyirwa mu bikorwa ku wa 24 Ukwakira 1945.

Mu mwaka wa 1949, i Geneve mu Busuwisi hasinywe irindi tegeko ririnda abakomeretse ku rugamba, Abasivire ndetse n’imfungwa ariko ntiyatanga uburenganzira bwo gutera ikindi gihugu. Aha igihugu cyemererwa kurwana ku baturage bacyo.

Icyemezo cya ONU No 3314 cyo mu mwaka wa 1974, cyongera gushimangira ibihano ku gihugu gitera ikindi kandi bitemewe. Iki cyemezo cyemeje ku wa  14 Ukuboza 1974 kikaba gikubiyemo ubusobanuro bw’icyo bita gutera ikindi gihugu mu buryo butemewe n’amategeko.

Mu mwaka wa 1998, i Roma nibwo hemejwe gushyiraho Urukiko Mpuzamahanga Mpanabyaha (ICC) rushinzwe gukurikirana no guhana ku bihugu n’abayobozi bakora ibyaha birimo iby’intambara, itsembabwoko, cyangwa ibyaha ndengakamere.

ICC yemejwe mu mwaka wa 1998 hanyuma itangira ibikorwa byayo mu mwaka wa 2002, kuri ubu uru rukiko rukaba rufite ikicaro mu Buholandi aho ruyobowe na Tomoko Akane.

Muri make, Igihugu gishobora kujya mu ntambara mu buryo bwo kwirwanaho cyangwa se mu gihe bamwe mu basirikare bemejwe na UN cyangwa undi muryango mpuzamahanga bagiye mu gace kamwe kugarura amahoro.

Ubundi buryo bwose Igihugu cyakoresha kugira ngo gitere ikindi, kirabihanirwa kuko kiba gikoze amakosa.