Minisiteri y’Ubuzima yasabye Abanyarwanda gukomeza gukaza ingamba zo guhangana na Malaria kuko hari aho ikomeje kwiyongera mu Rwanda.
Minisitiri w'Ubuzima, Dr
Sabin Nsanzimana yagaragaje ko Uturere twagaragayemo ubwiyongere bw'iyi ndwara
harimo Gasabo, Kicukiro, Bugesera, Gisagara na Nyamagabe.
Yibukije abaturage ko
bakwiye gutema ibihuru no gukuraho ahantu hororokera imibu no kwivuza neza
hakiri kare.
Muri ubu butumwa, yavuze
ko mu mwaka ushize u Rwanda rwahuye n’indwara ndetse n’ibyorezo byinshi ariko
rukaza kubitsinda, yibutsa Abanyarwanda ko no muri uyu mwaka indwara zitigeze
zifata ikiruhuko.
Ati:“Muri uyu mwaka
rero, indwara ntwabwo zafashe ikiruhuko. Zirahari, na zo twiteguye kuzirinda,
guhangana na zo, ndetse n’izaza zikomeye tukaba twafatanya na zo
tukazitsinda."
Akomoza ku bwiyongere bwa
Malaria bwagaragaye mu turere tumwe na tumwe tw'Igihugu, Minisitiri Dr
Nsanzimana yavuze ko byagaragaye ko imibu itera Malaria isigaye iruma abantu
hakiri kare mbere y'uko bajya mu mazu bitewe n'uko yamaze kumenyera uburyo
abantu bakoresha bayirwanya.
Yatangaje ko ahantu
hororokera imibu hagenda hiyongera, harimo hafi y'urugo, aho bubaka, aho
baretse amazi, mu bimene by'amacupa, mu bimene by'ibicuma, ndetse n'ahandi
hantu hose amazi ashobora kumara akanya atagenda, agaragaza ko uko iterambere
riza ari nako ahareka amazi hagenda hiyongera.
Ati: "Ntiwemere ko
hafi y'urugo rwawe hari ikintu cyitwa amazi kihareka, ndetse kabone n'iyo kaba
ari agafuniko k'icupa.Wari uzi ko muri kariya gafuniko k'icupa iri tunywesha
ibinyobwa bitandukanye gashobora kujyamo imibu 2000 igihe karimo amazi."
Minisitiri Dr Nsanzimana
yibukije ko Malaria ivurwa igakira, ariko kudakoresha imiti yayo neza bishobora
gutuma habaho ubudahangarwa ku miti. Yasabye abantu bose kutivura Malaria,
ahubwo ugaragaje ibimenyetso yihutira kwa muganga kugira ngo yitabweho hakiri
kare.
Ikigo cy'Igihugu gishinzwe Ubuzima, RBC kivuga ko Leta y'u Rwanda ifite gahunda yo kurandura Malaria mbere y'umwaka wa 2030, kandi ngo ni ibintu bishoboka kuko mu myaka 7 ishize, Malaria yagabanutse ku kigero kiri hafi ya 90%.
Mu myaka hafi 100 ishize, ni bwo mu Misiri hatangijwe ibikorwa byo kurandura
Malaria, indwara iterwa no kurumwa n'umubu w'ingore wa ‘Anophèle’.
Imibare ya OMS yerekana
ko Malaria yica abantu nibura 600,000 ku Isi buri mwaka, biganjemo abo muri
Afurika. Kugeza ubu ku Isi hari ibihugu 44 byemejwe ko bitakirangwamo
Malaria.
OMS yashyizeho intego
y’uko kuva mu 2016 kugeza mu 2030, mu bihugu byose byo ku Isi mu
mwaka wa 2030 nibo bazaba bamaze guhangana na Malaria ku gipimo cya 90%,
kugabanya umubare w’abicwa na yo ku gipimo cya 90% ndetse no kuba nibura
ibihugu 35 bizama byaramaze kurandura iyo ndwara burundu.
Minisiteri y'Ubuzima yasabye Abanyarwanda kutirara ku kwirinda Malaria yongeye kwiyongera mu Rwanda
TANGA IGITECYEREZO