#KwitaIzina2025: Umubare w’Abana b’Ingagi bazitwa amazina wazamutseho 81.8%

Ugereranyije n’umwaka ushize wa 2024 ubwo uyu muhango wasubikwaga, Urwego rw’Igihugu rw’Iterambere (RDB) rwari rwatangaje ko hateganyijwe gutanga amazina ku bana 22, ariko si ko byagenze.

Uyu mwaka rero, hiyongereyeho abana 18, bivuze ko umubare w’abazahabwa amazina uvuye kuri 22 ugera kuri 40. Iri ni izamuka rya 81.8%, icyerekana uko gahunda yo kurengera ingagi ikomeje gutanga umusaruro.

• Umubare w’abana b’ingagi bari biteganyijwe mu 2024: 22

• Umubare w’abana b’ingagi bazitwa amazina mu 2025: 40

Bisobanuye ko umubare w’abana b’ingagi bazitwa amazina mu 2025 wiyongereyeho 81.8% ugereranyije n’abo RDB yari yaratangaje ko bazitwa amazina mu 2024.

Umuhango wo Kwita Izina washyizweho mu 2005, ushingiye ku muco gakondo wo kwita izina umwana mu ruhame, hagamijwe kugaragaza agaciro k’ingagi, kuzimenya neza, kuzibungabunga no gukomeza kwigisha abatuye isi akamaro ko kuzirengera.

Mu myaka 20 ishize, hamaze kwitwa amazina abana b’ingagi 397, bituma uyu muhango uba umwe mu mikuru ikomeye ya Afurika yerekana uruhare rw’ubukerarugendo burambye. Ndetse, witabiriwe n’abayobozi hirya no hino ku Isi, ibyamamare, n’abandi mu ngeri zinyuranye.

Insanganyamatsiko y’uyu mwaka yubakiye ku guteza imbere ubukerarugendo bushingiye ku baturage, nk’ikingi yo kurengera ejo hazaza hahamye.

Iyi nsanganyamatsiko ishimangira uruhare rukomeye rw’abaturage, abashinzwe kurinda pariki (rangers), n’abashakashatsi mu kubungabunga urusobe rw’ibinyabuzima mu Rwanda.

Muri uyu mwaka, hazibandwa cyane ku gushyiraho urubuga ruzatangizwa ku wa 6 Nzeri 2025, ruzafasha mu gukusanya inkunga yo kwagura no gusubiranya Pariki y’Ibirunga, hagamijwe gutanga ubusitani bwagutse kandi bwiza ku ngagi zibamo.

Hari kandi gutanga ishimwe ku baturage n’abarinzi ba pariki bagira uruhare rukomeye mu kurengera izi nyamaswa.

No gushyirwa mu bikorwa ku mushinga w’ubuhinzi bw’icyatsi mu Karere ka Musanze, binyuze muri gahunda yo gusaranganya inyungu zituruka ku bukerarugendo.

Ibirori n’ibikorwa byateguwe:

• 29 Kanama: Gutangiza ku mugaragaro umushinga w’iterambere mu Kinigi, Musanze

• 3–14 Nzeri: Ingendo shuri z’abanyamakuru n’abacuruzi bashamikiye ku bukerarugendo bo ku rwego mpuzamahanga.

• 3–4 Nzeri: Siporo n’ibitaramo ku baturage i Musanze.

• 5 Nzeri: Umuhango nyir’izina wo kwita amazina abana b’ingagi – Kinigi.

• 6 Nzeri: Irushanwa rya Golf i Kigali no Conservation Gala Dinner.

Mu mibare:

• 397: Abana b’ingagi bamaze kwitwa amazina kuva mu 2005

• 18 Frwmiliyari+: Amafaranga amaze gushorwa mu mishinga irenga 1,000 ifasha abaturage.

• 10%: Inyungu z’ubukerarugendo zisubizwa mu baturage.

Umuyobozi Mukuru w'Ubukerarugendo mu Rwego rw'Igihugu rushinzwe Iterambere (RDB), Irene Murerwa yavuze ko “Kwita Izina ni umunsi mukuru ugaragaza uruhare rw’abaturage n’abafatanyabikorwa mu kurengera urusobe rw’ibinyabuzima. Ku bufatanye na Leta y’u Rwanda n’abaturage, umubare w’ingagi mu misozi y’ibirunga wavuye kuri 880 mu 2012 ugera kuri 1,063 uyu munsi. Ibi ni ikimenyetso simusiga cy’uko ubufatanye n’inyungu zigaruka ku baturage bitanga umusaruro.”

Umuhango wa Kwita Izina ushingiye ku muco w’Abanyarwanda wo kwita izina umwana, wakurikiranwaga mbere n’abita ku ngangi n’abashakashatsi, aho bageragezaga gukurikirana abana b’ingagi mu miryango no mu miryango yazo.

Uyu muhango wo Kwita Izina kandi uragaragaza isura y’u Rwanda nk’igihugu kiyoboye Afurika mu bukerarugendo burambye, butuma ubuzima bw’abantu n’ibinyabuzima bubana neza, burambye kandi bushobora kuramba.

Umubare w’abana b’ingagi bazitwa amazina mu 2025 wiyongereyeho 81.8% ugereranyije n’abo RDB yari yaratangaje ko bazitwa amazina mu 2024