Mu gihe Isi iri mu bihombo yatewe n’icyorezo cya covid-19 bivugwa ko nta muti ndetse nurukingo igira. Magingo aya, mu gihugu cya America abagenzuzi b'imiti bemeje burundu umuti urwanya virusi wa remdesivir nk'ugiye kuvurishwa abarwayi ba Covid-19 bari mu bitaro
Uyu munsi wa
none abarenga 42,009,491 bamaze kwandura icyorezo cya covid-19 naho abagera 1,142,942
bamaze guhitanwa niyi ndwara ku Isi hose. Muri aba bwaye iki cyorezo abagera
kuri 20.61% n’abaturage ba America. Kuri iyi nshuro ikigo cy'Amerika gishinzwe
ubuziranenge bw'imiti n'ibiribwa (FDA) cyatangajeko umuti wari warahawe izina rya
Remdesivir ugiye gukoreshwa mukuvura abaturage barwaye covid-19.
Uyu muti
bavugako ugarukanye imbaraga wahise uhwabwa izina rishya rya Veklury, mu
bitangazwa n’ubushakashatsi bwakozwe bivugwa ko uyu muti ugabanyaho iminsi
itanu ku igihe bifata ngo abarwayi boroherwe.
Ikigo gishinzwe ubuziranenge n’imiti muri America mu butumwa butiza imbaraga uyu muti ryagiraga riti: "Veklury ni wo muti wa mbere wa COVID-19 ubonye uruhushya rwa FDA".
Nubwo ibi
biri kuba ishami ry'umuryango w'abibumbye ryita ku buzima (OMS/WHO) riherutse
gutangaza ko nubwo benshi barangamiye uyu muti wa remdesivir ko ntakamaro ufite
gakomeye ndetse ko kajya kungana na hafi ya ntako mu bijyane no gukira ku mu
rwayi wa covid-19.
OMS yavuze
ko ibyo ibishingira ku bushakashatsi bwayo bwite - ariko uruganda Gilead rukora
uwo muti rwamaganye ibyo byavuye mu bushakashatsi bwa OMS. Kuva mu kwezi kwa
gatanu, remdesivir yari yemewe gukoreshwa muri Amerika nk'umuti w’amifashe.
Uyu muti
ujya kugira imbaraga byatangiye guhera aho bwana Trump uyobora America
yawukoresheje nyuma yuko bamusanzemo Covid-19. Kuva icyo gihe ntayo barongera
kumusangamo. Kugeza ubu muri Amerika hamaze gutangazwa abantu barenga miliyoni
8,4 banduye Covid-19, muri bo abarenga 220,000 yarabishe nkuko imibare ya
Kaminuza ya Johns Hopkins ibigaragaza.
N’iki kigenzi gitangazwa n’iki kigo ‘FDA’?
Mu itangazo
rya FDA ivuga ko uwo muti wemejwe ejo ku wa kane ngo "ukoreshwe ku barwayi
bakuru n'abana b'imyaka 12 no hejuru yayo kandi bapima ibiro bitari munsi ya 40
mu kubavura Covid-19 bicyeneye ko bashyirwa mu bitaro".
Bwana Stephen Hahn ukuriye ikigo FDA
yagize mumagambo ye yagize ati:
"Uku
kuwemeza uyu munsi [ejo ku wa kane] byisunze amakuru yavuye mu magerageza
menshi iki kigo cyagenzuye bikomeye kandi iyi ni intambwe y'ingenzi muri
siyansi muri iki cyorezo cya Covid-19".
FDA yavuze
ko uyu mwanzuro wo kwemeza uyu muti wafashwe hagendewe ku isesengura ry'amakuru
yavuye mu magerageza atatu yakozwe mu buryo bwo gutomboza ku barwayi ba
Covid-19 bashyizwe mu bitaro barimo abarembye n'abarwaye byoroheje.
OMS itangaza iki kuri uyu muti?
Mu
bushakashatsi yakoze, OMS yasuzumye ingaruka z'ine mu yishobora kuba imiti ya
Covid-19. Remdesivir yari umwe muri iyo miti, ariko OMS yanasuzumye umuti
hydroxychloroquine wa malaria, wifitemo ubushobozi bwo gutera ubwirinzi.
Hari kandi
n'imiti ibiri mu yoroshya ubukana bwa VIH/HIV (SIDA) ari yo lopinavir na
ritonavir.
Umuti wa
dexamethasone ubu ukoreshwa cyane ku barwayi ba Covid-19 bari mu cyumba
cy'indembe mu Bwongereza, ntabwo wo wasuzumwe mu bushakashatsi bwa OMS. Iyo
miti ine yageragejwe ku barwayi bakuze 11,266 bo mu bitaro 500 byo mu bihugu
birenga 30 ku isi.
Ibyavuye
muri ubwo bushakashatsi bwa OMS ntibirasuzumwa n'abandi bashakashatsi. Bigaragaza
ko nta n'umwe muri iyo miti ine ufite akamaro gakomeye mu kurinda kwicwa na
Covid-19 cyangwa kugabanya igihe umurwayi wayo amara mu bitaro, nkuko OMS
ibivuga.
Src: bbc
TANGA IGITECYEREZO