Amakuru niyo ya mbere iyo ibyawe bitamenyekanye bisa nk'aho uri mu mwijima. Hari abantu bagaragaza ko bakuze cyane ariko kubera amateka n'aho bakuriye amateka yabo ntagaragare. Umunya-Afurika y'Epfo utaratanzweho amakuru bivugwa ko ari we mugabo wari ushaje kurusha abandi bose ku isi, yapfuye afite imyaka 116 y’amavuko.
Ibyangombwa biranga Fredie Blom bigaragaza ko yavukiye
mu ntara ya Eastern Cape mu kwezi kwa gatanu mu mwaka wa 1904, Gusa umuhigo we ntiwigeze ugenzurwa n'igitabo
cy'udushya ku isi cya Guinness World Records.
Ubwo yari akiri umusore w'ingimbi, umuryango we wose
wishwe n'icyorezo cy'ibicurane byiswe 'Spanish flu' cyo mu mwaka wa 1918,
cyahitanye abagera kuri miliyoni 50 ku isi. Yarakomeje arokoka intambara ebyiri
z'isi ndetse na politiki n'ubwicanyi bishingiye ku ivanguramoko n'iheza ku
batari abazungu, bizwi nka 'Apartheid'.
Mu mwaka wa 2018, Bwana Blom yabwiye BBC ko nta banga
na rimwe yakoresheje ngo arambe. Yagize ati: "Hari ikintu kimwe gusa - ni
umugabo uba aha hejuru [Imana]. Afite ububasha bwose. Jye nta na kimwe mfite. Nshobora
gutembagara igihe icyo ari cyose.”
Ibyangombwa biranga Fredie Blom bigaragaza
itariki ye y'amavuko nk'iya 8 y'ukwezi kwa gatanu mu mwaka wa 1904. Nubwo
mu myaka myinshi ishize yaretse kunywa inzoga, itabi ryo yakomeje kuritumura.
Amakuru avuga ko ingamba za 'guma mu rugo' kubera
icyorezo cya coronavirus zashyizweho na leta y'Afurika y'epfo, zatumye
adashobora kugura itabi ngo atekere isigareti ye ku isabukuru ye y'imyaka 116
y'amavuko.
Umuryango wa Bwana Blom wavuze ko yapfuye urupfu rusanzwe ejo ku wa gatandatu, mu mujyi wa Cape Town. Andre Naidoo, umuvugizi w'umuryango we, yabwiye ibiro ntaramakuru AFP ati: "Mu byumweru bibiri bishize, sogokuru yari acyasa inkwi. Yari umugabo ukomeye, wumva ko ashoboye".Yongeyeho ariko ko mu gihe cy'iminsi, Bwana Blom yananutse "ava ku mugabo munini aba umugabo muto". Bwana Naidoo yavuze ko umuryango we utibaza ko urupfu rwe rwaba hari aho ruhuriye na Covid-19.
SRC:BBC
TANGA IGITECYEREZO