RFL
Kigali

“Turashonje cyane”: Abanya Cuba barenga ibihumbi 10 bigaragambije bamagana “ubutegetsi bw’igitugu” banasaba gukingirwa Covid-19

Yanditswe na: Marie Clemence Cyiza Uwimanimpaye
Taliki:13/07/2021 7:23
0


Abantu barenga 10,000 muri Cuba bigaragambya buzuye imihanda bamagana “ubutegetsi bw’igitugu” na Perezida wabo Miguel Diaz-Canel mu myigaragambyo ikomeye itarigeze igaragara muri kiriya gihugu kuva mu myaka ya za 1990.



Iyi myigaragambyo yabaye ku cyumweru tariki 11 Nyakanga 2021 aho abigaragambya bakwiriye imijyi inyuranye, batera amabuye kuri polisi ndetse banangiza imodoka za polisi. 

Ibi byose babikoraga baririmba cyane bagira bati: “Twamaganye ubutegetsi bw’igitugu”, “Turashaka ubwigenge”, “Turashonje” ndetse bakanaririmba bagira bati: “Nta bwoba dufite”. 

Bimwe mu byakajije iyi myigaragambyo harimo “embargo” (Gukumirwa) Leta Zunze Ubumwe za Amerika zafatiye iki gihugu, icyorezo cya Covid-19, Ubuke bw’ibiryo n’imiti, amaduka ya Leta aho abaturage bahahira ibicuruzwa byaho birahenda ndetse bakaba banishyuza mu mafaranga y’amahanga. 

Umwe mu bigaragambya wavuganye ku murongo wa telephone n’igitangazamakuru cya Vice World News  dukesha iyi nkuru, yavuze ko mu makaritsiye atuwe n’abakene bashobora kuba bamara amasaha 12 batarabona umuriro ndetse hari n’abamaze iminsi itatu yose nta muriro babona; ibintu abona ko ari akarengane.

Yagize ati: “Bahagarika amashanyarazi mu turere dukennye amasaha agera kuri 12 ku munsi. Hariho n’ahantu hamara iminsi 3 batarawubona. Turarambiwe.”

Umwe mu bigaragambya waganiriye na BBC watangaje ko yitwa Alejandro yagize ati: "Uyu ni wo munsi. Turarambiwe. Nta biryo bihari, nta miti, nta bwisanzure. Ntibatureka ngo tubeho. Turananiwe."

Amakuru dukesha BBC avuga ko “ubukungu bwa Cuba bugenzurwa cyane na Leta, umwaka ushize bwaguyeho 11%, kugwa gukomeye kurusha ikindi gihe mu myaka hafi 20”.

Biriya bibazo byose birimo embargo Leta Zunze Ubumwe za Amerika zafatiye iki gihugu, ndetse na Covid-19 byatumye ikibazo cy’ibiribwa n’imiti kiba urusobe muri iki gihugu. 

Abaturage kandi, kubera uburemere bw’icyorezo cya Covid-19 muri kiriya gihugu no kuba “Leta idashyira imbaraga mu gukingira abaturage” ndetse no gukaza ingamba mu kurwanya iki cyorezo, byarushijeho kurakaza abaturage.

Muri uku kwigaragambya kw’iyi mbaga y’abanya Cuba, basaba Leta gushyiramo imbaraga ngo abaturage benshi babone urukingo rwa Covid-19 dore ko abamaze gukingirwa bangana na 15 % gusa mu gihe iki cyorezo kirimo kurushaho gukaza umurego muri kiriya gihugu.

Bigaragara ko iki gihugu kiri kugira abagera mu 7000 bandura Covid-19 ku munsi ndetse ku cyumweru cyahitanye 47 mu gihe bimaze gutangazwa ko cyamaze guhitana abarenga 1500 bose hamwe.

Bamwe mu bigaragambya baririmbaga indirimbo ya rap na raggaeton yitwa “Patria y Vida” ("Igihugu n'ubuzima"). Uko yitwa biva ku mvugo yo mu myaka ya 1950 ubwo impinduramatwara yari ikuriwe na Fidel Castro yakuragaho ubutegetsi.

Iyi ndirimbo Patria y Vida” yarakaje cyane Leta maze Perezida abinyujije kuri televiziyo asaba abturage kurengera impinduramatwara akomoza ku yo mu 1959 yashyizeho ubutegetsi bwa Gikomunisiti”. 

Perezida Miguel Díaz-Canel yavuze ko “iyo myigaragambyo ari ubushotoranyi bw'abacanshuro bishyuwe na Amerika ngo bahungabanye Cuba”, yizeza "kwihimura kw'impinduramatwara".

Perezida akimara kuvuga ibyo, abandi baturage ibihumbi nabo bahise bajya mu mihanda gushyigikira Leta.

Iyi myigaragambyo yabaye nibura mu mijyi 19 yose, yahereye mu mujyi wa San Antonio de los Baños, mu majyepfo ashyira uburengerazuba bwa Havana, nyuma ikwirakwira mu gihugu hose.

Mbere ko iyi myigaragambyo iba, hari ubutumwa bwagiye bukwirakwizwa ku mbuga nkoranyambaga butabariza Cuba bugira buti: “ SOSCuba” butabariza by’umwihariko abashonje ndetse n’abarwayi ba Covid-19 batabasha kubona ubuvuzi bukwiriye. 

Ibi byazamuye amarangamutima ya benshi bituma umubare munini cyane witabira imyigaragambyo ku rwego batigeze babona kuva mu myaka ya za 1990.

Hari amashusho yagiye agaragara yerekana uko imyigaragambyo irimo kuba (live) harimo n’ayagaragazaga “abameze nk’abashinzwe umutekano barimo bafata bakanakubita bamwe mu bigaragambya”. 

Andi mashusho kandi nayo yagaragaje abigaragambya batera amabuye abapolisi ndetse banangiza imodoka za Polisi.

Mu Ukuboza, abahanzi bagera mu icumi na babiri barigaragambije ariko ntaho byari bihuriye n’ibi. Aba bahanzi bigaragambije mu buryo bwari butuje. Bagiye ku biro bya Minisitiri w’Umuco batuje basaba “guhabwa uburenganzira bwo kuvuga/gutangaza icyo bashaka” (freedom of speach). 


Abaturage bagiye mu mihanda barigaragambya basaba ko bakingirwa Covid-19 

Source: Vice World News (vice.com), BBC 






TANGA IGITECYEREZO

Izina ryawe
Email yawe
Andika igitecyerezo




Inyarwanda BACKGROUND