Ubushakashatsi: Abantu bishimira kureba ‘Horror movies’ bifitemo ubushobozi bwo guhangana

Cinema - 22/05/2025 11:21 AM
Share:

Umwanditsi:

Ubushakashatsi: Abantu bishimira kureba ‘Horror movies’ bifitemo ubushobozi bwo guhangana

Waba warigeze kwicara mu cyumba cya Sinema cyijimye cyangwa ku ntebe iwawe mu rugo, ureba filime iteye ubwoba, maze aho gutinya nk’uko bigenda ku bandi, ugatangira kwisetsa? Cyangwa se aho kugira ubwoba, ukayikurikira utekanye, ufite amatsiko menshi, utegereje kumva ijwi riteye ubwoba kurushaho cyangwa amaraso aseseka?

Mu gihe bamwe bagendera kure izi filime nk’abahunga icyorezo, hari abandi zikurura bikabije, bamwe bakazireba baseka nk’aho ari urwenya. Niba nawe biri kukubaho, menya ko utari wenyine kandi si ikintu kidasanzwe. Abashakashatsi mu by’ubumenyi bw’imitekerereze bamaze imyaka basobanura impamvu abantu bamwe bishimira kureba ibintu biteye ubwoba, abandi bakabihunga burundu.

Impamvu bamwe bagira ubwoba ku bushake

Impamvu izwi cyane ni uko hari abantu bagira ubushake bwo guhora bishakishamo amarangamutima akaze. Abahanga babita "sensation seekers," bakaba ari abantu bishimira guhangana n’ibintu bishya, biteye amatsiko cyangwa biteye ubwoba.

Nk’uko byasobanuwe na Marvin Zuckerman, wahanze iryo jambo, aba bantu baba bafite urugero rwo hejuru rwo kwihanganira ibintu bishya cyangwa biteye ubwoba. Filime ziteye ubwoba rero zibaha ibyo bifuza birimo gutungurwa, umwuka w’ubwoba n’urugomo, byose biherekejwe n’imisemburo irimo uwa 'adrenaline' na 'dopamine' ituma bumva banezerewe aho kugira ubwoba.

Icyo gihe, umuntu aba atinya ariko mu buryo bumeze nk’aho ari bwo buryo bwiza bwo kwidagadura, kuko aba azi ko ari ibintu bitabaho mu buzima busanzwe.

Ubwoba butari ubwa nyabwo bufasha ubwonko

Filime za 'Horror' hari abo zitera ubwoba ariko butari ukuri. Ubwonko buzi ko uri mu rugo, wicaye ku ntebe yawe, ariko igice cyabwo cyitwa "amygdala" cyakira ayo mashusho nk’aho ari impamo.

Nk’uko Dr. Glenn Sparks wo muri Kaminuza ya Purdue abivuga, umubiri wiremamo amarangamutima yo kwirwanaho cyangwa guhunga (fight or flight), ariko nyuma y’aho ugahita uruhuka kuko uba uzi ko ibyo ureba ari ibintu byahimbwe. Ibyo bituma umuntu yumva aruhutse, ndetse rimwe na rimwe akishima bikabije, bigatuma aseka mu gihe abandi bafite ubwoba.

Ese guseka mu gihe abandi bakangaranye ni ibisanzwe?

Yego. Iyo ubwoba buguteye umunaniro, rimwe na rimwe umubiri ushobora kuwusohora binyuze mu kuvuza induru cyangwa guseka. Ni uburyo bw’ubwirinzi butuma amarangamutima akabije acogora.

Hari ubwo ibyo ureba ubona bisa neza n’urwenya: umwicanyi udapfa, igipupe cy’umupfumu, cyangwa umwana muto uririmba indirimbo iteje impungenge. Iyo umuntu afite ubushobozi bwo kubona ko ibi bintu ari urujijo, cyangwa akagira imitekerereze yihariye, akenshi ntibimutungura, ahubwo arabyishimira.

Uburyo bwo kwitoza guhangana n’ibikomeye

Ubushakashatsi bwo mu 2020 bwagaragaje ko abantu bareba filime ziteye ubwoba bagize ihungabana ricye mu bihe by'icyorezo cya COVID-19.

Abashakashatsi bavuga ko abo bantu baba baramenyereye kwitoza guhangana n’ubwoba mu buryo budasanzwe, bityo bikabafasha no guhangana n’amarangamutima y’ukuri. Ibi byigisha abakunda kureba izi filime kwihangana kandi bikabubakamo ubushobozi bwo kudacika intege.

Niba ukunda filime nka Get Out, The Conjuring cyangwa Hereditary, ushobora kuba ufite ubushobozi bwo guhangana n’ibibazo mu buzima busanzwe birenze uko wabyibwiraga.

Filime ziteye ubwoba zishobora no kubaka umubano

Mu by’ukuri, izi filime zifasha abantu kwegerana. Iyo abantu barebeye hamwe ibintu biteye ubwoba, bajya mu mwuka umwe w’ubwoba cyangwa guseka, bityo umubiri ukarekura oxytocin, umusemburo uhuza abantu.

Ibyo biba cyane ku bari mu rukundo cyangwa ku nshuti zikunda kurebana filime, kuko usanga mu gihe bigeze aho bishyushye begerana mu buryo budasanzwe, bagahoberana cyangwa bagafatana mu biganza cyane bigatuma barushaho kugirana ubusabane.

Hari n’igihe umutima utera cyane kubera ubwoba, ubwonko bukabifata nk’amarangamutima y’urukundo, ibyo bita "misattribution of arousal".

Ubushakashatsi bugaragaza ko abantu bashimishwa no kureba filime ziteye ubwoba bifitemo ubushobozi buhambaye bwo guhangana n'ibibazo


Ibitekerezo (0)

    Inkuru nyamukuru

    Loading...
    Loading...
    Loading...
    Loading...

    Inkuru bijyanye

    Loading...
    Loading...
    Loading...
    Loading...
    Loading...
    Loading...
    Loading...
    Loading...