Imyigaragambyo yo ku rwego rwo hejuru kubera urupfu rwa George Floyd mu mujyi wa Minneapolis yatumye abigaragambya batwika sitasiyo ya polisi ndetse ibintu byinshi bimaze kwangirika kubera uru rupfu rw’uyu mwirabura.Ese ni iki kigiye gukurikira? Leta ya America ibivugaho iki?
Ibintu
bikomeje gufata intera muri Amerika aho imyigaragambyo yongereye umurego n'ubwo Guverineri wa leta ya Minnesota yategetse ko ku mihanda hoherezwa abasirikare
amagana ngo bagarure ituze.
Perezida Donald Trump yatangaje ko "ibihazi" biri "kwangiza kuzirikana" George Floyd w'imyaka 46, wapfuye kuwa mbere. Ubutumwa bwe Twitter yahise 'ibuhisha'. Ubu butumwa ni nabwo bwateye Trump umujinya wo kwikoma imbuga nkoranyambaga
Amashusho yafashwe yerekanye ko uyu mugabo w'umwirabura yashinzwe ivi ku ijosi n'umupolisi w'umuzungu kugeza ubwo atakibasha kunyeganyega, nyuma byatangajwe ko yapfuye.
Umuryango wa
Floyd wasabye ko abapolisi bane bagize uruhare mu ifatwa rye baryozwa urupfu
rwe. Gusa abashinjacyaha bavuze ko bakiri gukusanya ibimenyetso.
Ibyabaye
kuri Floyd byabyukije umujinya w'abavuga ko polisi yica abirabura muri Amerika,
abigaragambya bagiye mu mihanda no muri Chicago, Los Angeles na Memphis.
Byagenze bite mu ijoro ryo kuwa kane?
Mu minsi
micye ishize inzu nyinshi zaratwitswe ziba umuyonga izindi zirasahurwa. Kuwa
kane, polisi yarashe ibisasu by'imyuka iryana mu maso n'iy'imipira mu
kugerageza gutatanya abigaragambya bari benshi cyane imbere ya stasiyo ya
polisi yitwa 3rd Precinct hafi y'aho Floyd yafatiwe.
Gusa aba
bapolisi baganjwe n'umubare munini w'abigaragambya basubira inyuma maze aba
nabo batwika inyubako ya polisi n'izindi ebyiri ziyegereye.
Polisi ya
Minneapolis ivuga ko iyi nzu yayo yari yasohowemo abantu bose mbere ya saa yine
z'ijoro "mu nyungu z'ubuzima bw'abayikoreramo".
Abisabwe
n'ukuriye umujyi wa Minneapolis, Tim Walz guverineri wa Minnesota yategetse ko
ingabo zijya kugarura ituze, avuga ko aka karere kari "mu bihe bidasanzwe
by'umutekano".
Yavuze ko
ubusahuzi n'ubugizi bwa nabi byabaye kuwa gatatu mu ijoro byatumye ibikorwa
byinshi by'ubucuruzi byangirika.
Mu itangazo
yasohoye yagize ati: "urupfu rwa George Floyd rukwiye guhabwa ubutabera,
ntirukwiye guteza izindi mpfu no gusenya".
Perezida
Trump we kuwa kane yavuze ko ibiri kuba i Minneapolis ari "intege nke
z'ubutegetsi bwaho" anababurira ko niba bo bibananiye ashobora koherezayo
ingabo ngo "zikore akazi neza".
Bwana Trump
nyuma yanditse kuri twitter ko yavuganye na Guverineri wa Minnesota ko ingabo
ziri kumwe nawe, yongeraho ko "ubusahuzi nibutangira, kurasa nabyo
bitangira".
Ubutumwa bwe
kuri Twitter bwahise buhishwa n'uru rubuga nkoranyambaga, ruvuga ko burimo
amagambo anyuranyije n'amahame ya Twitter abuza guhamagarira urugomo.
Kuwa gatatu,
ukuriye umujyi wa Minneapolis yasabye ko umupolisi uboneka yashinze ivi kuri
George Floyd akurikiranwa. Kugeza ubu we n'abandi batatu bari kumwe birukanwe
mu gipolisi.
Igitabo
cy'abapolisi muri leta ya Minnesota kirimo uburyo abapolisi batozwa gukanda
umuntu ijosi ariko ntibafunge inzira z'umwuka. Ibyo bifatwa nk'uburyo bwo
gufata ukekwa ariko butamwica.
Imyigaragambyo yatangiye ite?
Yatangiye
kuwa kabiri nimugoroba ubwo abantu amagana bahuriraga aho George Floyd yafatiwe
n'aba bapolisi.
Abateguye
iyi myigaragambyo bagerageje uburyo yaba mu mahoro ndetse bashaka kubahiriza
amabwiriza yo kutegerana, basubiragamo bati: "Simbasha guhumeka" na "Yashoboraga kuba njye".
Mu ijoro ryo
kuwa gatatu, abigaragambya bageze ku bihumbi, batangira guhangana na polisi
bayitera amabuye nayo ibatera ibyuka biryana mu maso.
Babaye
benshi imbere ya stasiyo ya polisi maze abapolisi bakora uruzitiro rwabo ngo
babuze uwari wese kwinjira aho bakorera.
Ese abantu bari kuvuga iki ku rupfu
rwa Floyd?
Umuvandimwe
we, Philonise Floyd, ejo kuwa kane yabwiye CNN ko yifuza igihano cy'urupfu ku
bapolisi babigizemo uruhare.
Ati:
"Sinzongera kubona umuvandimwe wanjye. Turashaka ubutabera". Avugana
amarira, Philonise yavuze ko abapolisi "bishe umuvandimwe wanjye ku manywa
y'ihangu" bagomba gufatwa kandi ko "arambiwe kubona abagabo
b'abirabura bapfa". Yongeyeho ko yumva impamvu abigaragambya bari gukora
ibyo bariho bakora.
Ati: "Sinababuza kuko barababaye - bafite
umubabaro nk'uwo nanjye mfite".
Umupolisi
w'umuzungu aboneka yashinze ivi ku ijosi rya Floyd uyu ari gutsikimba amubwira
ati: "simbasha guhumeka" na "ntunyice".
Abapolisi
bane bafashe uyu mugabo batangajwe ko ari; Derek Chauvin, Tou Thao, Thomas Lane
na J Alexander Kueng.
Ibinyamakuru
muri Minneapolis bivuga ko Bwana Chauvin ari we washinze ivi ku ijosi rya Bwana
Floyd. Ihuriro ry'abapolisi muri Minneapolis rivuga ko aba bapolisi bari
gukorana neza n'abashinzwe iperereza. Rikavuga ko "ubu atari igihe cyo
kwihutira ku mwanzuro".
Iri huriro
rivuga ko "rigomba kureba amashusho yose. Rikanategereza ibisubizo
by'isuzuma ry'abaganga".
Umwe muri
bari bapolisi birukanwe bane - Derek Chauvin, w'imyaka 44 - amaze kuregwa
inshuro 17 mu myaka 19 yamaze mu gipolisi nk'uko ibivugwa na Associated Press.
Src: bcc
TANGA IGITECYEREZO