RFL
Kigali

Bavuga ko umuntu ari mu kato ryari? Guhagarika ibikorwa, imikino, amashuri, amahuriro... ni akato?

Yanditswe na: Clementine Uwiringiyimana
Taliki:16/03/2020 15:46
0


Mu kwirinda ikwirakwira ry'indwara zandura, kwishyira mu kato (self- isolation), aho ukeka ko yanduye atajya ahari abandi ni kimwe mu bishobora kurinda ikwirakwira nk'uko abaganga babivuga.



Abaganga bavuga ko umuntu ashobora kwishyira mu kato iwe mu rugo aho ashobora gufashwa gukomeza kubaho mu buzima busanzwe ariko adahura (contact) n'abandi.

Dr Manzi, inzobere mu ndwara z'ibyorezo ikorana na OMS, avuga ko kwishyira mu kato bikorwa iyo umuntu aketse ko yanduye, ashobora kuba yarabonanye (contact) n'umuntu wayanduye.

Avuga kandi ko bitewe n'ibyo igihugu runaka cyemeje, abantu bavuye mu bihugu ibi na biriya birimo coronavirus nabo bashobora gutegekwa kwishyira mu kato.

Ati: "Bikorwa mu minsi 15 kuko ariyo iyi ndwara ishobora kubonekamo, ni ukuvuga hagati y'umunsi umuntu yaba yarahuye na virus n'iminsi 15 ni bwo iyi ndwara ishobora kuboneka, ariko ishobora no kuboneka mu minsi ibiri cyangwa itatu".

Muri iyo minsi umuntu ari mu kato, Dr Manzi avuga ko uwo muntu agomba kureba niba nta bimenyetso by'iyi ndwara agaragaza. Ibimenyetso by'iyi ndwara ni umuriro, gukorora no guhumeka bigoranye.

Ati: "Ibihugu nabyo bishyiraho uburyo bwo gukurikirana aba bantu bari mu kato, bakababaza buri munsi uko bameze, niba nta bimenyetso bafite...kugeza iyo minsi 15 irangiye".

Dr Manzi avuga ko mu kurwanya indwara zandura ibi bitanga umusaruro kuko kuva iyo uwo muntu ukekwa atangiye kwirinda, bivuze ko aramutse yaranduye iyi virus atayanduza abandi.

Ati: "Umuntu uri mu kato bamubwira ibyo agomba gukora, kwirinda kubonana n'abantu, kwirinda gusangira ibikoresho n'abandi...

Hari ibintu byinshi bamwigisha bigamije kwirinda kwanduza abandi mu gihe ibimenyetso byaba bitangiye kuboneka".

Umuntu utaragaragaza ibimenyetso bya coronavirus nawe ashobora kuyanduza nubwo bwose 'risques' ziba ari nkeya ugeranyije n'uwatangiye kubigaragaza nk'uko Dr Manzi abivuga.

Dr Manzi avuga ko kwishyira mu kato ari ibintu by'ingenzi kandi bishoboka bitewe n'ingamba igihugu cyafashe hamwe na 'discipline' y'abantu.

Guhagarika ibikorwa by'imikino, amashuri, amahuriro,  ...ni akato?

Dr Manzi avuga ko ibi atari akato ahubwo ari ingamba. Ati "Oya ntabwo ari akato, biriya ni ingamba zo kwirinda gukwirakwira kw'indwara".

"Urugero muri Senegal, iyi ndwara itangira abantu bari bacye, ariko haje kuba ihuriro ry'abantu benshi nyuma yaryo ni bwo hamenyekanye abantu benshi banduye.

"Guhagarika biriya rero ni ingamba z'ingenzi cyane kuko ingero mu bihugu byinshi zarabonetse aho mu guhura kw'abantu benshi ari ho nyuma habonetse benshi banduye.

Dr Manzi avuga ko iyi ari indwara nshyashya ko mu kuyirwanya ababishinzwe bareba ahandi yabanje uko bayirwanyije nabo bakabiheraho bafata ingamba.

Src: BBC






TANGA IGITECYEREZO

Izina ryawe
Email yawe
Andika igitecyerezo




Inyarwanda BACKGROUND