RFL
Kigali

Isi ikwiye kwitegura ko Coronavirus ishobora kuba icyorezo

Yanditswe na: Liliane Kaliza
Taliki:25/02/2020 12:00
0


Ishami ry'umuryango w'abibumbye ryita ku buzima (OMS/WHO) ryatangaje ko isi ikwiye kwitegura ko coronavirus ishobora kuba icyorezo.



OMS yavuze ko hakiri kare cyane ko coronavirus yitwa icyorezo cyugarije isi ariko ko ibihugu bikwiye kuba "mu cyiciro cyo kwitegura".

Icyorezo ni igihe indwara yandura ikwirakwiriye mu buryo bworoshye iva ku muntu umwe ijya ku wundi mu bice byinshi by'isi.

Abandi bantu bashya banduye iyo virusi, itera indwara yo mu myanya y'ubuhumekero izwi ku izina rya Covid-19, bakomeje kugaragara, ndetse abari kugaragara muri Koreya y'Epfo, Ubutaliyani na Iran bakaba bari gutera impungenge.

Ariko benshi mu bamaze kuyandura ni abo mu Bushinwa, aho ubu bwoko bushya bwa coronavirus bwagaragaye bwa mbere mu mwaka ushize, hakaba hari abantu barenga 77,000 bayirwaye naho abarenga 2,600 ikaba imaze kubica.

Abantu barenga 1,200 bamaze kwemezwa ko bayirwaye mu bindi bihugu bigera hafi kuri 30 ndetse abantu 20 imaze kubahitana.

Ejo ku wa mbere, Ubutaliyani bwatangaje ko abantu bane bandi yabahitanye, bituma umubare w'abo imaze kwica kugeza ubu muri icyo gihugu ugera kuri barindwi.

Amasoko y'imari n'imigabane yo ku isi yagiye ku kigero cyo hasi cyane kubera impungenge z'ingaruka ku bukungu z'iyo virusi.

Ubushinwa bwavuze ko buzasubika inama ngaruka mwaka y'inteko yari iteganyijwe kuba mu kwezi gutaha kwa gatatu, "mu gukomeza ibikorwa" byo kurwanya coronavirus.

Urwo rwego, rwemeza ibyemezo byafashwe n'ishyaka rya gikomunisti riri kubutegetsi, ubundi ruterana buri mwaka kuva mu mwaka wa 1978.

Ikigero cy'abarwayi bayirwaye bari gupfa kubera iyo ndwara izwi nka Covid-19 kigaragara nk'ikiri hagati ya 1% na 2%, nubwo OMS iburira ko ikigero cy'abo yica kitaramenyekana.

Ejo ku wa mbere, Iraq, Afghanistan, Kuwait, Oman na Bahrain byatangaje abantu ba mbere byemeje ko bayirwaye, bose bahageze bavuye muri Iran.

Abategetsi bo muri Bahrain bavuze ko umurwayi wayanduye waho ari umushoferi wa bisi itwara abanyeshuri, kandi ko amashuri menshi yafunzwe kubera iyo mpamvu.

 

Mu kiganiro n'abanyamakuru ku munsi w'ejo ku wa mbere, Tedros Adhanom Ghebreyesus, umukuru wa OMS, yavuze ko umubare w'abantu bashya banduye coronavirus mu minsi ishize muri Iran, Ubutaliyani na Koreya y'Epfo "uteye impungenge mu buryo bukomeye".

Ariko yongeyeho ati: "Kuri ubu, ntabwo turi kubona gukwirakwira mu buryo budakumiriwe kw'iyi virusi kandi ntituri kubona indwara ikaze ifata abantu ahantu hagari cyangwa impfu [z'ahantu hagari]".

"Iyi virusi yaba ifite ubushobozi bwo guhinduka icyorezo? Cyane rwose, irabufite. Twageze kuri urwo rwego? Mu isesengura ryacu dusanga tutararugeraho".

"Ubutumwa bw'ingenzi bukwiye guha ibihugu byose icyizere, umuhate no kumva ko ibintu bishoboka, ni uko iyi virusi ishobora guhagarikwa, kandi mu by'ukuri hari ibihugu byinshi byabishoboye".

"Gukoresha ijambo 'icyorezo' ubu ngubu ntabwo bihuye n'ibyo turi kubona, ariko birumvikana ko rishobora gutera ubwoba".

Ariko Mike Ryan, ukuriye gahunda y'ubutabazi bwihuse muri OMS, yavuze ko ubu ari igihe cyo "gukora buri kintu cyose wakora mu kwitegura icyorezo".

Src: BBC

 






TANGA IGITECYEREZO

Izina ryawe
Email yawe
Andika igitecyerezo




Inyarwanda BACKGROUND