RFL
Kigali

Menya byinshi kuri Cholesterol n’ibyagufasha kuyiringaniza mu mubiri

Yanditswe na: Liliane Kaliza
Taliki:31/01/2018 12:27
0


Urugimbu ni rwo cholesterol rukaba ruboneka mu turemangingo mfatizo twose dukoze umubiri w’ikinyamabere,rufasha umubiri mu bintu bigera kuri bine byibanze mu mubiri aribyo gufasha igogora ry’ibiryo,gukora imisemburo itandukanye,Vitamin D ndetse no kubaka ishusho y’ugahu gato kaba kazengurutse akaremangingofatizo k'umubiri.



Igitangaje kandi kinejeje ni uko cholesterol ikora ibi tumaze kuvuga haruguru umubiri ufite ubushobozi bwo kuyikorera wo ubwawo.

Ese ni gute urugimbu rugera mu maraso?

Urugimbu rugenda mu maraso ruri mu dufuka duto cyane twitwa lipoproteins. Utu dufuka tuba tugizwe n’ibice bibiri:ibinure by’imbere cyangwa se lipid mu rurimi rw’icyongereza inyuma tukagirwa n’inyubakamubiri cyangwa protein mu rurimi rw’icyongereza wabihuza bikabyara turiya dufuka twitwa lipoproteines.

Habaho ubwoko 2 bwa lipoproteyines zitwara cholesterol mu maraso zikabushyitsa mu bice byose bigize ikinyabuzima aribwo Low density lipoproteins (LDL) na high density lipoproteins (HDL).

LDL cyangwa se lipoproteins zifite uburemere buke (Low Density Lipoproteins) nizo zitwa cholesterol mbi. Iyo urugero rwazo mu mubiri rugiye hejuru, bishobora gutuma cholesterol nyinshi yigira mu mijyana cyangwa imitsi mito cyane ishinzwe kuvana amaraso mu mutima iyajyana mu bice byose by’umubiri.

HDL cyangwa se lipoproteins zifite uburemere buri hejuru (High Density Lipoproteins) zitwa cholesterol nziza. Impamvu nuko zifasha mu kuvana cholesterol mu bice bitandukanye by’umubiri ziyijyana mu mwijima, aho ukora akazi ko kuzisohora mu mubiri.

Ese ni iki cyakwereka ko urugimbu rwabaye rwinshi mu maraso?

Kumenya ko ufite urugimbu(Cholesterol) rwinshi mu maraso biragoye bitewe nuko ntabimenyetso biyigaragaza usanga abantu benshi badapfa kumenyako yabaye nyinshi bikazamenyekana aruko hari ibindi bibazo.Ntakindi kizakumenyesha ko ufite urugimbu mu maraso uretse gusanga muganga ukamubwira ko ushaka kumenya uko urugimbu rwawe ruhagaze akagufasha akarugupimira.

Dore ibibazo by’ingutu bishobora guterwa nuko urugimbu rwabaye rwinshi.

• Iyo cholesterol imaze kuba nyinshi mu maraso, bifunga imijyana, bityo amaraso acamo akagabanuka ibyo bitera indwara izwi nka atherosclerosis.
• Guhagarara k’umutima bitewe no kugabanuka kw’amaraso .Uko cholesterol iba nyinshi ni ko imijyana igenda igabanuka ubunini ndetse igakomera cyane, bityo amaraso agera ku mutima ntabe asukuye bihagije
• Urupfu: Iyo umutima wahagaze igikurikira n’urupfu.

Ese ni ibihe biribwa byagufasha kuringaniza cholesterol

Imboga n’imbuto muri rusange ziba zikungahaye ku bigabanya urugimbu rwinshi mu maraso niyo mpamvu zidakwiye kubura mu byo kurya byawe kuko zizagufasha kugira cholesterol iri ku rugero rukwiye.

Avoka, kurya avoka bifasha kongera urugero rwa cholesterol nziza, bikagabanya cholesterol mbi ishobora gutuma imijyana iziba. Ikindi muri Cholesterol habamo ikinyabutabire cyitwa glutathione, kikaba ingenzi cyane mu gusohora imyanda n’ibindi bishobora kwangiza uturemangingo tw’ingenzi, avoka ushobora kuyirya wayikasemo uduce ukadushyira kuri salade,ushobora kuyishyira mu mugati ndetse ushobora no kuyirya yonyine. Kwivuza birahenda kuruta kwirinda kandi kwirinda byoroshye kuruta kwivuza.

Src: Medicalnewstoday






TANGA IGITECYEREZO

Izina ryawe
Email yawe
Andika igitecyerezo




Inyarwanda BACKGROUND